BAŞLANGIÇ NOKTASI, FİKİRLER, ORTA VE UZUN VADELİ HEDEFLER

WHO`ya göre, önümüzdeki yüzyılda enfeksiyon hastalıklarının dünya çapında azalmasına rağmen, endüstri ülkelerinde kadın ve erkeklerde kalp ölümü, ölüm sebeplerinin başında gelmektedir.
Kadınlar ilerlemiş kalp hastalığı ile hastaneye gelmekte ve uzman tıp metotlarına ulaşamamaktadır. (Örneğin kalp anjiyosu, Miyokartszintigrafisi, Bypass-ameliyatı). Bu alarm verici durum uluslararası bir eğilimi göstermektedir.
Tirol`de, erkeklerden fazla kadınlar kalpten ölmektedir, erkeklerde ve kadınlarda kalpten hastalananların sayısı hemen hemen birbirine eşit olmasına rağmen, acil kalp krizi geçiren bir kadının bu durumda hastaneye alınması ve yoğun bakıma alınıp da trombolitik bir tedavi görme oranı düşüktür.

Kadınlarda kalp damarı hastalıkları erkeklere nazaran daha ileriki yaşlarda meydana gelmektedir (klimakter). Ayrıca bayanların iyileşme şansları, iyi bir tedaviye ulaşabilmek için daha uzun bir süre beklemek zorunda kaldıklarından dolayı, çok daha düşüktür.

Bu durumlardan farklı olarak, birde toplum politikası önemli bir rol oynamakta. Ev işlerini ve aile bakımını kadınlar üstlendikleri için rehabilitasyon merkezlerine de gidebilenlerin sayısı düşüktür.

Bizim araştırmamıza katılan bayanların büyük bir bölümü evde yalnız yaşadıkları için acil bir durumda hastaneye ulaşabilmeleri çok büyük bir problemi oluşturmaktadır.

Ölüm istatistiklerine göre kalp ölümü Tirol`de kadınların ana ölüm sebebini oluşturmakta, ikinci sırada kanser hastalıkları bulunmaktadır. Kadınlarda kalpten ölenlerin sayısı göğüs kanserinden ölenlerinden sekiz kat fazla olmasıına rağmen, kadınlar daha çok göğüs kanserinden korkmakta. Bu durumu, göğüs kontrollerine giden kadınların sayısının yüksek olması göstermektedir.

Bu nedenlerden dolayı, kalp hastalıklarını önleme kontrollerine daha fazla önem verilmesi gerekmektedir.

Kalp hastalıklarına karşı müdahale çok erken başlamalı, yani hastalık meydana gelmeden önce. Sadece, kadınlara özel önleyici projelerle riziko faktörleri ve kalpten ölen bayanların sayısı azaltılabilir.

Kadınları bu konular hakkında daha iyi bilinçlendirmek ve aydınlatmak için onlara özel bilgi sistemleri geliştirilmeli ve bu sistemler sayesinde, bayanlar kalp hastalıkları hakkındaki sorularına cevap bulabilmelidirler.
 
 
 
 
TANIMLAMA
 
Koroner kalp hastalıkları
Anjina pektoris
Kalp enfarktüsü
Kalp yetmezliği
Elektrokardiyografi (EKG)
Uzun süreli EKG
Ergometri
Miyokart sintigrafisi
Koroner anjiyosu (CAG)
Perkutan transluminal koroner Anjiyoplasti (PTCA)
Ekokardiyografi
Bypass-ameliyatı
 
KORONER KALP HASTALIKLARI

Göğüs kısmından boğaza, çeneye, omuzlara ve kollardan parmakların uçlarına kadar, başta kısa süreli, fiziksel ve ruhsal sıkıntıda meydana gelen, daha sonra uzun süren ve sakin halde veya ufak bir sıkıntıda, soğuk havalarda ve dolu mideden dolayı meydana gelen ağrılar. Bu şikayetlere kalp anjini (stenokardi) denilmekte ve koroner kalp hastalığının ana belirtisidir (Koroner kalp damarlarının daralması) (DİKKAT: Bu şikayetlerin olmaması halinde de koroner kalp hastalığı mevcut olabilir. Bu tehlike özellikle şeker hastalarında görülmektedir!)

ANJİNA PEKTORİS ÇEŞİTLERİ
 
Klasik (stabil) Anjina pektoris: Belirli sıkıntılarda (fiziksel yorulmada) meydana gelen kısa süreli basınç ve daralma hissi veren göğüs ağrıları. Ağrılar aylarca aynı derecedeyse
Anstabil Anjina pektoris: Yeni ortaya çıkan ağrı; mevcut ağrının sıklık veya şiddetinde artma veya her ikisininde karekter değiştirmesi şeklinde tanımlanır. (DİKKAT: Anstabil anjina, hastalarda belli oranda miyokart enfarktüsünün oluştuğuna dair göstergedir!)
Atipik Anjina (Prinzmetal Anjina): İstirihatte ve tipik olarak egzersiz sonrası yada gece gelen anjina şeklidir. Nedeni koroner arter spazmıdır (damar spazmı)
 
MİYOKART ENFARKTÜSÜ (KALP ENFARKTÜSÜ)

Ani meydana gelen, uzun süren, genelde göğüs kemiğinin arkasından gelen ve boğaza, çeneye, omuzlara ve kollara doğru uzanan (Anjina pektorise benzer), ancak daha şiddetli olan keskin kalp sancısı. Beraberinde getirdiği semptomlar: Ölüm korkusu, terleme, mide yanması, mide bulantısı, kusma ve bayılma. Nitrogliserin spreyi bu durumda etkisiz kalmakta.
DİKKAT: Ayrıca şiddetli üst karın şikayetleri meydana gelebilir!

KALP YETMEZLİĞİ

Kalp yetmezliği, kalbin çalışma gücünün azalmasıdır. Kalp bu durumda vücuda gerekli olan kan miktarını yeterince hızlı pompalayamamaktadır. Kalp yetmezliğinin ana sebebleri yüksek tansiyon ( Hipertansiyon) ve koroner kalp hastalıklarıdır.

Kalp yetmezliğinin NYHA-Sınıflandırılması:
 
NYHA- Sınıf I: Herhangi bir yakınması olmayan
NYHA- Sınıf II: Orta derece ağırlığındaki bedensel aktiviteler kalp gücünü azaltmakta ve semptom meydan getirmekte
NYHA- Sınıf III: Günlük bedensel aktiviteler şikayet veriyor, ama istirihatte herhangi bir yakınma yok.
NYHA- Sınıf IV: İstirihatte dahi şikayetler meydana gelmekte
 

Elektrokardiyografi (EKG)

EKG Elektrokardiyografi anlamına gelir ve kalbin ritmini, frekansını, kalp atışlarının ritmini, yayılmasını ve reaksiyonun tekrar yok olmasını kayıt eder.Ayrıca EKG ile kalbin şekli hakkında bilgi edinilebilinir.

UZUN SÜRE EGK`Sİ ( 24 SAATLİK EKG)

Gece ve gündüz meydana gelen Anjina pektoris olaylarını kayıt etmeye yarar. (Hasta bu cihazı 24 saat taşımak zorunda ve bunun sayesinde kalbin ritmi ve oksijen eksikliği hakkında bilgi alınabilinir).

ERGOMETRİ (HAREKET SIRASINDA ÇEKİLEN EKG)

Vücudun efor harcaması esnasında (Örneğin: bisiklet binerek) çekilen EKG kalp ve damar sisteminin fonksiyonları ve solunum hakkında bilgi vermekte. DİKKAT: Kalp frekansı en az 200 eksi hastanın yaşı olan rakama gelmeden ergometri bir kesin bilgi verememektedir.

MİYOKART SİNTİGRAFİSİ (KALPSİNTİGRAFİSİ)

Kalp kasının sirkülasyonu ve kalp odacığının sıkıntı sırasındaki fonksiyonu hakkında bilgi veren ve radyoaktif bir kontrast maddesiyle yapılan bir kontrol yöntemidir. Bu metodun doğruluk oranı Sıkıntı-EKG` sinden cok daha yüksektir, ancak kadın göğüsünün gölge yapmasından dolayı bayanlarda Sintigrafinin verdiği resim net olmayabiliyor.

KORONER ANJİYOSU (CAG; Kalp sondaj kontrolü)

Femoral arter ve/veya venden kateterle (ince, sentetik, kıvrılabilir ve içi boş borular) girilerek kalp boşlukları ve damarlardan basınç ve kan örnekleri alınmasına kalp kateterizasyonu, kateter içinden kontrast madde verilerek damar ve kalp boşluklarının görünür hale getirilmesine ise anjiografi denir. Anjiografi sırasında, tüm görüntüler filme alınarak daha sonra hareketli olarak incelenebilir. Bu filmlere sineanjiografi adı verilir.

Perkutan transluminal koroner Anjiyoplasti (PTCA)

Daralmış bir koroner damarın balonla genişletilmesidir.

EKOKARDİYOGRAFİ

Eko, ultrasonik/yüksek frekanslı ses dalgalarının bir transdüser aracılığı ile dokulara gönderilmesi ve dokuların özelliklerine göre gelen yansımaların görüntü haline getirilmesi esasına dayanır. Avantajları: İnvazif bir yöntem değildir. (Kalbin görüntüsü hakkında bilgi verir ( Örneğin: kalp kasının kalınlığı, kalp odacıklarının ve atriyumun büyüklüğü ve doğuştan olan kalp hastalıkları).

BYPASS-AMELİYATI

Kalp kasını besleyen koroner damarlarında meydana gelen darlık veya tıkanıklığı, göğüsten (meme atar damarı), koldan (kol atar damarı), bacaktan (bacak toplar damarı) damarlar alarak, tıkanıklığın alt seviyesine dikilerek yapılan köprüleme ameliyatlarıdır.
 
 
 
 
SEMPTOMLAR

Koroner kalp hastalığının belirtileri

Göğüs kısmından boğaza, çeneye, omuzlara ve kollardan parmakların uçlarına kadar, başta kısa süreli, fiziksel ve ruhsal sıkıntıda meydana gelen, daha sonra uzun süren ve sakin halde veya ufak bir sıkıntıda, soğuk havalarda ve dolu mideden dolayı meydana gelen ağrılar. Bu şikayetlere kalp anjini (stenokardi) denilir ve koroner kalp hastalığının ana semptomunu oluşturmaktadır.
(DİKKAT: Bu şikayetler olmadanda kalp hastalığı mevcut olabilir. Bu tehlike özellikle şeker hastalarında görülmektedir!)

Kalp yetmezliğinin belirtileri
 
şişkin ayaklar (perifer ödemler) - kalp yetmezliğinin işareti
nefes darlığı(dyspnö) - kalp yetmezliğinin işareti
gece bir kaç kez idrara çıkma (nykturi) - kalp yetmezliğinin işareti
mavi dudaklar ve tırnaklar (siyanoz) - kalp yetmezliğinin işareti
halsizlik: günlük alışılmış işler (ev işleri, bahçe işleri, vs ...) güçlükle yapılıyor, aşırı yorulma - kalp yetmezliğinin işareti
 
 
 
 
RİZİKO TESTİ

Riziko testi için açıklamalar (Anket)

Ailevi etkenler: Ailenizde kalp hastası olan birisi varmıydı?

Sigara içmek: (evet/hayır) EVET: Sigara içmek damar daralmasının ana sebeblerinden birisidir. Sigara içen kişilerin kalpten ölme rizikoları, içmeyenlere nazaran iki kat daha fazladır. Ayrıca sigara içmek beyin kanaması (apopleksi), kanser ve obstrüktif akciğer hastalıklarına yol açmaktadır (Astma bronşiyal).

BMİ: Formül: BMİ= Vücut ağırlığı/ Boy ( Boy metre ölçümü ile).
30`un üzerinde: DİKKAT: Rizikonuz yüksek!!!
BMI

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon): (evet/hayır) 160/90 veya üzerinde (sınır). 160/90`nın üzerinde: DİKKAT: Doktora gidip yüksek tansiyonunuzu tedavi ettirmeniz gerekiyor.

Kolesterol: (Hiperlipemi): (evet/hayır) (200 üzerinde/altında) 200 üzerinde:DİKKAT: Beslenme şeklinizi değiştirip az yağlı yemeniz gerekiyor. Doktorunuzla görüşünüz! Kandaki fazla kolesterol damar kireçlenmesini (Ateroskleroz) hızlandırmakta. Perhiz planı

Şeker (Diabetes mellitus): (aç karına 126`nın üzeri). 126 üzeri : DİKKAT: Acilen doktorunuzla görüşünüz!
Şeker
Perhiz planı

Menopoz: (evet/hayır) EVET: DİKKAT: Menopozda kadınlık hormonları (Östrojenler) azalmakta ve bu nedenden dolayı bu hormonların kalbi koruyucu niteliği azalmakta (kalbi koruyan mekanizma).

DİKKAT: Bedensel aktiviteler kalp ve damar hastalıkları rizikosunu azaltmaktadır. Haftada en az 3 kez 30`ar dakikalık egzersiz yapmalısınız (hızlı yürüme, bisiklete binme, vs ...)